Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) “Denklik” işlemi, yurtdışında alınan diplomaların Türkiye’deki yükseköğretim dereceleriyle eşdeğerliğinin tescil edilmesidir. Denklik belgesi; iş başvurularında, lisansüstü eğitimlerde veya kamuda atanma süreçlerinde şarttır. Bu yazıda, 2025 yılı itibarıyla YÖK denklik için gerekli evraklar tüm vatandaşlarımızın eksiksiz hazırlamması gerekmekte; başvuru sürecinin aşamaları ve dikkat edilmesi gereken noktalar açıklanacaktır.

1. Denklik Başvuru Süreci Genel Hatları

1. Online Ön Başvuru

   • e‑Devlet üzerinden YÖK Denklik Bilgi Yönetim Sistemi (DBYS)’ne T.C. kimlik bilgileriyle giriş yapılır.

   • Kişisel ve eğitim bilgileri (mezun olunan kurum, bölüm, mezuniyet tarihi vb.) eksiksiz doldurulur.

   • Dijital olarak diploma, transkript, pasaport vb. belgeler PDF formatında sisteme yüklenir.

   • Ön başvuru tamamlandıktan sonra sistemden “YÖK Denklik Ön Başvuru Formu” çıktısı alınır ve imzalanır.

2. Fiziki Evrak Teslimi

   • Online aşamada yüklenen belgelerin aslı gibidir onaylı suret veya noter onaylı kopyaları, YÖK’e şahsen veya vekil aracılığıyla teslim edilir.

   • Teslim edilen dijital ve fiziksel evraklar arasındaki bilgiler birebir uyuşmalıdır; aksi halde başvuru reddedilir.

3. Değerlendirme Aşamaları

   1. Teknik İnceleme: Evrakların geçerliliği, tercüme doğruluğu ve noter/onay kontrolleri yapılır.

   2. Akademik İnceleme: Program süresi, ders içerikleri ve üniversitenin tanınırlığı gibi kriterler karşılaştırılır.

   3. SYBS (“Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi”): Gerektiğinde mezun olunan programın içerik ve kalitesi ayrıca ölçülür.

   4. Kurul Kararı: Tüm incelemeler olumlu ise denklik belgesi düzenlenir, aksi halde ret veya ek belge talebi yapılır.

2. Denklik Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

Aşağıdaki liste, 2025 yılı itibarıyla YÖK’ün talep ettiği temel evrakları kapsamaktadır. Başvurduğunuz derece düzeyine göre (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) bazı ek belgeler de gerekebilir.

2.1. Ortak (Tüm Başvurular İçin)

1. Online Denklik Ön Başvuru Formu

   • e‑Devlet’ten alınmış, imzalı çıktı

2. Rıza Beyanı Formu

   • Kişisel veri kullanım onayı bildirimi, imzalı

3. Diploma veya Mezuniyet Belgesi

   • Resmî diploma aslı veya noter onaylı sureti

   • Yabancı dildeki diplomalar için yeminli tercüme ve noter onayı

4. Transkript (Not Dökümü)

   • Tüm dönemlere ait ders, kredi ve not bilgileri

   • Yabancı dildeyse yeminli tercüme ve noter onayı

5. Pasaport Fotokopisi ve Giriş–Çıkış Kayıtları

   • Yurt dışında fiilen bulunulduğunu gösterir sayfalar

6. Kimlik Belgesi Fotokopisi

   • T.C. kimlik kartı veya nüfus cüzdanı; yabancılar için pasaport

7. Başvuru Ücreti Dekontu

   • Denklik işlem ücretinin yatırıldığına dair banka dekontu

2.2. Lisansüstü (Yüksek Lisans ve Doktora) İçin Ek Belgeler

• Diploma Eki (Diploma Supplement)

  • Avrupa Birliği ülkeleri ve bazı diğer ülke diplomaları için ek belge; tercümesi gerekebilir

• Yabancı Dil Yeterlilik Belgesi

  • Eğitim dili Türkçe olmayan programlar için (TOEFL, IELTS vb.)

• Tez Belgeleri (Yüksek Lisans/Doktora)

  • Tezin tam metni ve özet kısmının yeminli tercümesi

  • Doktora için Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) onayı gereken durumlar olabilir

• ALES veya GMAT/GRE Sonuç Belgesi

  • KKTC mezunları ve bazı programlar için

2.3. Vekil ile Başvuru Durumunda

• Noter Onaylı Vekaletname

• Vekilin Kimlik Fotokopisi

3. Belgelerin Sunumuna İlişkin Teknik Hususlar

• Onay ve Tercüme: Yabancı dilde düzenlenmiş tüm belgeler, yeminli tercüman tarafından çevrilip noter onayı ile tasdiklenmelidir.

• Apostil/Tenfiz: Eğer eğitim alınan ülke Lahey Konvansiyonu’na tarafsa belgelerin apostil şerhi taşıması gerekir. Türkiye dış temsilciliklerinden “tenfiz” işlemi de kabul edilmektedir.

• Tutarlılık: Online sistemde girilen bilgiler ile fizikî evraklardaki veriler arasında farklılık olması, başvurunun reddine neden olur.

4. Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Belgelerin eksiksiz ve okunaklı olması; silinti, karalama veya okunmayan kısımlar başvuruyu geciktirir.

• Süre: Eksik belgeyi tamamlamak için tanınan süre aşılırsa başvuru iptal edilebilir.

• SYBS: Bazı durumlarda ek akademik değerlendirmeye tabi tutulabilirsiniz; bu süreci hızlandırmak için ders içeriklerinizi ayrıntılı sunmanız faydalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Denklik başvurusu ne kadar sürede sonuçlanır?
Başvuru yoğunluğu, eksik/uyumsuz belgeler ve SYBS gerekliliği gibi faktörlere bağlı olarak ortalama 3–6 ay arasında değişir.

2. Yabancı dildeki belgeler için hangi tercüme yeterlidir?
Sadece yeminli tercüman tarafından yapılan tercümeler ve noter onaylı suretleri kabul edilir.

3. Apostil ve tenfiz farkı nedir?
Apostil, Lahey Konvansiyonu’na taraf ülkelerde geçerlidir; taraf olmayan ülkeler için Türkiye dış temsilciliklerinden “tenfiz” işlemi yaptırılmalıdır.

4. Eksik belge fark edilirse ne olur?
YÖK, tamamlanması için ek süre verebilir; çok uzun süre geçerse başvuru iptal edilebilir.

5. Hukuki itiraz hakkım var mı?
Denklik kararı olumsuzsa, İdari İtiraz veya Yükseköğretim Kurumları Arası Kurul (ÜAK) nezdinde dava açma hakkınız bulunur.

Bu rehberde, sıradan vatandaşlarımızın YÖK denklik başvurusu öncesinde eksiksiz ve doğru bir dosya hazırlamasına yardımcı olacak temel bilgiler yer almaktadır. Her denklik başvurusu özeldir; başvurmadan önce resmi YÖK Denklik web sitesini (https://denklik.yok.gov.tr) kontrol etmeyi unutmayınız.